10 Kỹ Thuật Ánh Sáng Trong Quay Phim Mà Bạn Nên Biết

Ánh sáng trong quay phim là một trong những yếu tố vô cùng quan trọng trong hầu hết các lĩnh vực khác điện ảnh. Vậy ánh sáng trong điện ảnh là gì và vai trò của nó ra sao? Có bao nhiêu kỹ thuật ánh sáng phổ biến? Khi thiết lập ánh sáng phim trường, chúng ta cần lưu ý điều gì? Để tìm ra đáp án đầy đủ cho những câu hỏi này, mời các bạn cùng xem qua bài viết sau đây của Viewfinder Media nhé!

Ánh sáng trong quay phim là một kỹ thuật chiếu sáng vượt ra khỏi sự thiết lập ánh sáng ba điểm tiêu chuẩn. Điều này nhằm gia tăng sự căng thẳng, kịch tính, tạo chiều sâu và không khí cho bộ phim. Để đạt được các hiệu quả này, ánh sáng trong quay phim thường sử dụng những kỹ thuật chiếu sáng như ánh sáng phản xạ, ánh sáng khuếch tán và điều chỉnh nhiệt độ màu.

Đối với bất kỳ thể loại phim ảnh hoặc truyền hình nào, bố trí nguồn ánh sáng đều được coi là một loại hình nghệ thuật. Việc thiết kế, sắp xếp vị trí và điều khiển kỹ thuật chiếu sáng là một trong những điều quan trọng nhất của kỹ xảo điện ảnh. Đồng thời, ánh sáng còn có tác động đến tông màu của cảnh quay và thể hiện chuyên nghiệp của người quay phim.

>>>> XEM NGAY: Tiền kỳ là gì? Tìm hiểu A - Z về tiền kỳ trong sản xuất phim

Ánh sáng chính là yếu tố quan trọng trong điện ảnh, vì nó không chỉ tạo ra tâm trạng thị giác và bầu không khí mà còn đem lại cảm giác ý nghĩa cho khán giả. Bất kể là việc trang điểm cho phim trường hay xác định vị trí diễn viên. Mọi giai đoạn trong quá trình làm phim đều ảnh hưởng đến việc thiết lập ánh sáng và ngược lại.

Ánh sáng trong phim có vai trò quan trọng trong việc phản ánh tâm lý của nhân vật. Nó có thể được điều chỉnh về lượng, kích thước, màu sắc và độ gắt để phù hợp với cảm xúc của nhân vật. Hơn nữa, ánh sáng cũng rất quan trọng trong việc xác định và hỗ trợ thể loại phim.

Chẳng hạn như phim hành động hoặc kinh dị, ánh sáng được sử dụng để tạo ra một không gian tăm tối, mờ bí ẩn, gây căng thẳng và kích thích cảm giác lo sợ. Hoặc trong phim lãng mạn hoặc nghệ thuật, ánh sáng sẽ được thiết lập để tạo ra không gian mơ màng, êm đềm và lãng mạn với các tia sáng mềm mại và màu sắc dịu dàng.

Ngoài ra, tạo ra hiệu ứng đặc biệt và kỹ xảo trong phim khoa học viễn tưởng hoặc phiêu lưu cũng là một vai trò của ánh sáng trong phim. Sự kết hợp của ánh sáng neon, màu sắc, ánh sáng mờ và tia laser có thể tạo ra một thế giới huyền bí và hấp dẫn.

Dưới đây là 10 kỹ thuật ánh sáng được sử dụng phổ biến trong quá trình quay phim và sản xuất video quảng cáo:

Key light hay ánh sáng chính là nguồn ánh sáng có cường độ mạnh và mang tính định hướng nhất trong toàn bộ cảnh quay. Đây là nguồn cung cấp ánh sáng quay video chủ yếu, được thiết lập đầu tiên để chiếu sáng các chủ thể hoặc diễn viên. Ánh sáng chính có hai loại nhỏ bao gồm:

Điểm quan trọng của loại ánh sáng này là:

>>>> XEM THÊM: High key là gì? Vai trò và cách thiết lập high key trong quay phim

Fill light hay ánh sáng phụ là nguồn ánh sáng giúp chiếu sáng bóng đổ được tạo ra bởi ánh sáng chính. Đây cũng là chức năng quan trọng nhất của loại ánh sáng trong quay phim này. Ánh sáng phụ thông thường không mạnh bằng ánh sáng chính và được đặt đối diện với ánh sáng chính.

Điểm quan trọng của ánh sáng phụ bao gồm:

Backlight hay ánh sáng ngược là nguồn sáng tập trung chiếu vào chủ thể hoặc diễn viên. Chúng có thể được chiếu từ đằng sau và thường được đặt cao hơn so với vị trí đối tượng chiếu sáng. Loại ánh sáng trong quay phim này có tác dụng tách background khỏi chủ thể hoặc diễn viên và hỗ trợ làm gia tăng chiều sâu cho nhân vật. Đồng thời, chúng giúp cho nhân vật/chủ thể trở nên nổi bật và đa chiều hơn.

Điểm quan trọng của ánh sáng ngược:

>>>> KHÁM PHÁ THÊM: Video time lapse là gì? Cách quay video time lapse đơn giản

Ánh sáng bên, còn được gọi là side light, là một hình thức ánh sáng đến từ phía bên song song với diễn viên. Ánh sáng bên được dùng để tạo ra không khí điện ảnh và phong cách Chiaroscuro. Đây là phong cách được tạo dựng thông qua việc sử dụng sự tương phản giữa ánh sáng và bóng tối để làm nổi bật chủ thể và tạo chiều sâu cho hình ảnh.

Điểm quan trọng của loại ánh sáng quay phim này bao gồm:

Nguồn sáng thực tế (Practical light) là các loại nguồn sáng có thể tìm thấy ở trong môi trường. Chúng bao gồm đèn bàn, nến hoặc ánh sáng phát ra từ màn hình tivi,... Tất cả những vật trang trí này được bố trí thêm vào các cảnh quay nhằm mục đích làm sáng góc hoặc khuôn mặt của diễn viên. Từ đó, loại ánh sáng trong quay phim này hỗ trợ tạo ra một không gian phù hợp cho cảnh quay.

Điểm quan trọng của ánh sáng thực tế bao gồm:

Ánh sáng phản chiếu (bounce light) thường được sử dụng với nhiều vai trò khác nhau. Đó có thể là ánh sáng ngược, ánh sáng chính, ánh sáng phụ, hay thậm chí chiếu sáng vật thể ở phía sau. Để tạo ra được loại ánh sáng trong quay phim này, một tấm bảng trắng hoặc một tấm lụa là dụng cụ cần thiết. Tuy nhiên, bạn cũng có thể phản chiếu ánh sáng từ trần và tường.

Điểm quan trọng của ánh sáng phản chiếu bao gồm:

Ánh sáng mềm mịn hay soft light có thể đến từ một nguồn sáng lớn hoặc từ một tấm tản sáng. Đúng với tên gọi của nó, ánh sáng này sẽ tạo ra một bóng mịn, nhẹ và thậm chí không tạo ra tình trạng bóng đổ khi ánh sáng đủ mềm.

Hard light hay ánh sáng cứng là một chùm sáng có độ tập trung cao được phát ra từ một nguồn sáng nhất định hay ánh sáng từ mặt trời. Ánh sáng cứng tạo ra vùng shadow (bóng đổ) mạnh mẽ và có đường nét rõ ràng. Bạn có thể tận dụng nguồn ánh sáng quay phim này để thu hút sự chú ý của người xem vào chủ thể và các cảnh quay. Tuy nhiên, các đoàn quay phim không chuộng sử dụng nguồn ánh sáng cứng.

Điểm quan trọng của ánh sáng cứng bao gồm:

Chiếu sáng giả lập hay motivation light là cách chiếu sáng sử dụng ánh sáng giả lập hoặc mô phỏng ánh sáng thực tế xuất hiện trong khung hình. Chẳng hạn như, khung cảnh diễn viên đang đi dưới trăng, nhưng ánh trăng không đủ sáng. Chúng ta có thể dùng ánh sáng giả lập nhằm chiếu sáng cho diễn viên và hỗ trợ các cảnh quay có đầy đủ ánh sáng hơn. Đây cũng là một loại ánh sáng trong quay phim phổ biến và thường được các đoàn phim sử dụng.

Điểm quan trọng của nguồn sáng giả lập bao gồm:

Available light hay ánh sáng có sẵn là một nguồn ánh sáng tự nhiên sẵn có tại trường quay. Loại ánh sáng này sẽ thay đổi theo từng giờ trong ngày và được rất nhiều đoàn phim ưa chuộng so với các loại ánh sáng trong quay phim khác. Tuy nhiên, trước khi quay phim, bạn cần đi khảo sát và nắm bắt thông tin về ánh sáng tại địa điểm đó. Một số điểm quan trọng về nguồn sáng này:

Tùy thuộc vào nguồn ánh sáng, cài đặt của máy quay và thông điệp mà bộ phim muốn truyền tải, màu sắc của ánh sáng có thể được thiết lập bởi nhiều màu khác nhau. Màu sắc phổ biến của ánh sáng trong quá trình quay phim thường là ánh sáng trắng, ánh sáng vàng hoặc ánh sáng xanh lá cây. Chẳng hạn như ánh sáng màu vàng thường phù hợp cho các bối cảnh ngoài trời hoặc trong nhà vào ban đêm. Ánh sáng màu xanh lá cây sẽ được sử dụng khi bạn muốn các bối cảnh tạo nên cảm giác tươi mát và sinh động.

Thông thường, người ta thường dùng thang đo Kelvin (K) để đo màu sắc của ánh sáng trong quay phim. Sắc độ của ánh sáng phụ thuộc vào độ tăng giảm của thang đo K. Khi độ K càng thấp thì ánh sáng sẽ có sắc đỏ càng nhiều. Khi độ K càng đi lên cao thì ánh sáng vàng và trắng, xanh dương sẽ xuất hiện.

Dưới đây là một số lưu ý quan trọng mà bạn cần biết khi thiết lập và sử dụng ánh sáng trong sản xuất phim:

Thực tế cho thấy, khi diện tích nguồn ánh sáng nhỏ, các phần tối trên chủ thể sẽ được lộ ra một cách rõ nét hơn. Đối lập với điều đó, khi diện tích nguồn ánh sáng lớn hơn, ánh sáng trên chủ thể sẽ trở nên dịu hơn và bóng đổ trên chủ thể sẽ giảm đi sự tương phản. Bạn có thể di chuyển nguồn sáng gần hơn với chủ thể hoặc tăng thêm độ khuếch tán cho nguồn ánh sáng. Đây chính là lưu ý đầu tiên khi sử dụng ánh sáng trong quay phim.

Người chịu trách nhiệm cho các kỹ thuật ánh sáng trong quay phim nên biết cách kiểm tra nhiệt độ đèn Tungsten (đèn sợi đốt). Quá trình kiểm tra này được thực hiện bằng cách sử dụng đồng hồ đo ánh sáng illuminati và kết nối với ứng dụng trên điện thoại. Khi ánh sáng của đèn Tungsten mờ đi, nhiệt độ màu sẽ tăng lên. Vì vậy, nhiệt độ màu của ánh sáng sẽ thay đổi khi độ sáng của đèn sợi đốt thay đổi. Ngoài ra, ánh sáng sẽ có tác động lên chủ thể dần dần ngả về màu cam nhiều hơn.

Thêm và bớt nguồn sáng là 2 kỹ thuật quan trọng trong việc chiếu ánh sáng quay phim và có sức ảnh hưởng lớn đến vật thể. Đôi khi, việc giảm bớt nguồn sáng trên vật thể hoặc điều chỉnh nguồn sáng theo ý muốn là điều cần thiết. Một số công cụ thường được sử dụng để kiểm soát nguồn sáng là tấm lọc ánh sáng (floppy) với kích thước 4×4.

Cụ thể, tấm lọc ánh sáng là một tấm vải mỏng, kích thước của nó có thể gấp đôi bình thường khi căng ra. Nó có chức năng giảm bớt nguồn sáng không mong muốn hoặc ngăn chặn tình trạng lóa ống kính. Các phụ kiện khác như tấm vải lụa hoặc vải lưới cũng có thể giảm bớt và khuếch tán ánh sáng theo các mức độ khác nhau.

Quy tắc của nguồn ánh sáng keylight ngược hoặc đèn chiếu xa là đặt nguồn sáng cùng phía mà ánh mắt của nhân vật đang nhìn tới. Đây là nguồn sáng đặt song song với máy ảnh. Khi đó, nguồn sáng thường sẽ bắt vào mắt của đối tượng và bóng đối tượng sẽ đổ về phía máy ảnh. Đây là một lưu ý tiếp theo mà bạn cần biết khi thiết lập ánh sáng trong quay phim.

Không còn gì bất mãn hơn khi đoàn phim đang tác nghiệp thì nguồn ánh sáng đột ngột bị ngắt mạch. Vì vậy, bạn cần biết rõ vị trí hộp cầu dao nguồn điện và nắm rõ các lưu ý về cường độ nguồn điện. Điều này nhằm giúp bạn dễ dàng việc kiểm tra các thông số và tình trạng mạch điện trước mỗi buổi quay phim. Từ đó, việc sử dụng ánh sáng trong quay phim được đảm bảo an toàn và hạn chế bị ngắt đột ngột.

Hiểu một cách đơn giản, tấm gel là một dụng cụ có màu trong suốt. Nó thường được sử dụng trong việc thiết lập ánh sáng trong quay phim. Nhiều người thường áp tấm gel lên phía trên các nguồn sáng nhằm tạo ra nhiều hiệu ứng ánh sáng đầy màu sắc.

Tuy nhiên, có những trường hợp bạn có thể sử dụng kết hợp hiệu ứng đèn với ánh sáng ban ngày. Hoặc bạn kết hợp đèn LED với đèn Tungsten nhằm cân bằng hiệu ứng ánh sáng. Do đó, việc dùng tấm nhựa/gel còn giúp bạn tạo ra nhiều hiệu ứng ánh sáng như mong muốn.

Cường độ ánh sáng được tính bởi công thức 1/d², trong đó d là distance (khoảng cách). Điều này có nghĩa là khi bạn tăng gấp đôi khoảng cách từ nguồn sáng đến đối tượng thì diện tích chiếu sáng của nguồn sáng sẽ lớn hơn gấp bốn lần. Nhưng nó sẽ ở cường độ thấp hơn. Vì vậy, nếu muốn nguồn ánh sáng quay phim rực rỡ ở cường độ cao, bạn cần phải di chuyển nguồn sáng đến gần đối tượng.

Khi quay phim ngoài trời, nhiều người thường tận dụng được vẻ đẹp và nét thẩm mỹ của ánh sáng mặt trời. Họ thực hiện được điều này bằng cách sử dụng nó như một nguồn sáng tự nhiên. Khi mặt trời trở thành yếu tố quan trọng đối với các kỹ thuật ánh sáng trong quay phim, bạn sẽ thấy một vùng ánh sáng rực rỡ xung quanh chủ thể. Ngoài ra, nó còn có những hiệu ứng lóe ống kính tuyệt đẹp và vô cùng tự nhiên.

Ánh sáng “Book light” là một kỹ thuật chiếu sáng quan trọng cần có ở bộ sưu tập ánh sáng trong quay phim hay và dễ áp dụng. Khi bạn sử dụng 1 vật thể tạo thành hình chữ V, vật thể này sẽ hứng nguồn sáng gốc. Sau đó, nhiệm vụ của vật thể này là khuếch tán ánh sáng dội ra và nguồn sáng này có tên là book light. Đặc điểm của nguồn sáng booklight là mịn và khá dịu nhẹ

Khi sử dụng hàng loạt thiết bị chiếu ánh sáng trong quay phim, bạn có thể gặp phải tình trạng nhiều nguồn sáng phản chiếu lại gây khó chịu. Để khắc phục vấn đề này, bạn nên dùng các đạo cụ như floppy hoặc một tấm vải đen. Chúng sẽ giúp hấp thụ một phần nguồn sáng đó và tái bố trí nguồn sáng nhằm tạo ra những vùng đổ bóng vô cùng sáng tạo.

Trên đây là thông tin về một số loại ánh sáng trong quay phim phổ biến hiện nay. Cùng với đó là vai trò của chúng và một số lưu ý bạn cần quan tâm. Hy vọng bạn đã có thêm được nhiều kiến thức bổ ích về việc thiết lập ánh sáng phim trường thông qua bài viết. Nếu cần hỗ trợ bất cứ vấn đề gì, bạn hãy liên hệ Viewfinder Media ngay nhé!

>>>> KHÔNG NÊN BỎ QUA: